Platonische lichamen
Op onze zoektocht naar de diepere betekenis en kracht van vormen kunnen we niet om de erfenis heen van Plato ( 348/347 BC) en Theaetetus. De studie van wiskunde en fysica was destijds in functie van het beter begrijpen van de schepping en het goddelijke. Ze is de erfenis van kennis uit het oude Egypte, die op haar beurt de kennis bezat van nog vroegere beschavingen. Dit gegeven is des te spannender vanuit de wetenschap dat men in Atlantis onder meer al met vormkrachten werkte.
Volgens de Platonisten zijn de tetraëder, de icosaëder, de kubus, de octaëder en de dodecaëder de bouwstenen van de schepping. Dit maakte deel uit van de mannelijke mysterieschool van het oude Egypte ( Scheppen is een mannelijk principe), terwijl ernaast een vrouwelijke mysterieschool bestond waar men vooral met 'liefde en mededogen' werkte. (Ook in het westen kennen we religieuzen die via mystieke weg inzichten verwierven).
Een aantal van deze inzichten en associaties zijn niet strikt rationeel maar eerder bekomen door het invoelen van deze elementen.
In de oudheid was wiskunde de sleutel van kennis van de schepping. Wetenschappers die momenteel hogere wiskunde bestuderen kunnen beamen dat ze daarin zo fascinerende fenomenen tegenkomen, dat ze als het ware de adem voelen van de schepping.
We kunnen de visie 'dat platonische lichamen de bouwstenen zijn van de schepping' naast ons neerleggen ofwel klakkeloos aannemen. Beseffend dat deze benadering aansluiting vindt bij nieuwe wetenschappen als etherfysica, nodig ik u uit even met me mee te gaan in deze exploratie.
We vertrekken vanuit de oervorm van de bol, want al de bovenvermelde lichamen zijn ervan afgeleid. Dit combineren we met informatie vanuit onder andere healing met edelstenen.
Bol
De bol komt overeen met Do, 288 Hz en de kleur rood. Met de octaafverhoging naar 576 Hz komt het overeen met de kleur violet.
De bol staat volgens Plato voor leegte, maar dan eerder in de betekenis van een totaliteit die alles in zich draagt. Ze is als het ware de moeder van alle vormen. De platonische vormen laten zich ook allen in een bol inpassen. Je in deze ' leegte' voelen zoals tijdens meditatie helpt je om een hoger bewustzijnsniveau te bereiken.
Alles is geschapen uit 'wat er eerst was' ; nl. eenheid,een bol. Cellen groeien door celdeling vanuit 1 cel.
Bolvormen vinden we veel terug in de natuur, bij vele vruchten, druppels, cellen,... Een bolvorm heeft ook de kleinste oppervlakte in verhouding tot zijn volume.
In de architectuur roept een bolvormige koepel van binnenuit iets hemels op, zoals men kan ervaren in sacrale gebouwen. Bélizal vraagt ons echter in zijn boek ' Ondes des Formes ' om voorzichtig om te gaan met deze halve sfeervorm.
Icosaëder
Ze heeft 20 gelijkzijdige driehoekige vlakken, 12 hoekpunten en 30 ribben.
De icosaëder komt overeen met de noot Re (D), 324 Hz en de kleur oranje.
maar ook met de noot Si (H) met 540 Hz en de kleur violet .
Overeenkomend met het element water werken edelstenen met deze vorm in op het gevoel, intuîtie en transformatie.
Octaëder
(ill benzoliet octaëder voor neutralisatie van aardstralen en EM-velden.)
De octaêder heeft 8 vlakken, 6 hoeken en 12 zijden.
De octaëder komt overeen met de noot Mi (E), 360 Hz en de kleur geel.
Overeenkomend met het element lucht werken edelstenen met deze vorm in op kennis, weten en het hoger weten;
ze werken in op integratie van het spirituele met het materiële, en van binnen naar buiten.
Fluoriet in veel verschillende kleuren is te vinden in deze vorm. De werking van deze steen is afhankelijk van zijn kleur. Algemeen sterkt het het afweersysteem.
Diamant is zowel te vinden in kubus-, octaëder- als dodecaëdervorm en is beschermend.
Tetraëder
(ill: tetraëder-uitkijktoren in Bottrop)
De tetraêder heeft 4 vlakken ( gelijkzijdige driehoeken), 4 hoeken en 6 zijden.
De tetraëder komt overeen met de noot Fa (F), 384 Hz en de kleur groen.
Dit platonisch lichaam heeft de scherpste vorm en komt het meest overeen met het element vuur. Vuur als kracht kennen we als enthousiasme, de passie en de vreugde om voor iets te gaan.
Tetraëdrische gesteenten zijn vb. leuciet, vesuviaan, melliet , solziet.
Edelstenen met deze vorm ondersteunen door hun vuur-vorm manifestatie .
De stervormige tetraëder is het samengaan van yin en yang, dag en nacht, het mannelijk en het vrouwelijke. Ze vormt de 'ster van Salamon' en wordt als Merkabah gebruikt voor meditatie en hoger bewustzijn.
Kubus
De kubus heeft 6 vlakken( vierkanten), 8 hoeken en12 zijden.
Deze vorm komt overeen met de noot Sol (G), 432Hz en de kleur blauw. Het meest overeenkomend met het element Aarde.
Een aantal kristallen hebben deze vorm: zoutkristallen, pyriet, platina,...
Vele gesteenten hebben naast andere vormen ook kubistische vormen, zoals diamant , granaat, bismut , platina en magnetiet
Kubusvormige edelstenen werken in op basisaarding, stevigheid en beheersing.
Daarom is het waarschijnlijk geen toeval dat in hedendaagse architectuur,'down to 'earth' vaak rechtlijnig wordt gewerkt.
Laat me even vermelden dat de filosoof Rudolf Steiner, stichter van de antroposofie, aanbrengt dat dit ons te veel beperkt in ons denken. Wa te begrijpen is in het kader van het opentrekken van het bewustzijn naar de dynamiek van het leven.
In de mysteriescholen vinden we echter de kubus ook terug als 'de kubus van Metatron'. Onderstaande tekening is als een driedimensionele vorm te zien. In de joodse Kabbalah werd de schepping verklaart door kennis van de levensboom, die vervat zit in deze kubus.ill : kubus van Metatron
Dodecaëder
(ill: links : dodecaëder gemaakt met tensegrity)
De dodecaêder heeft 12 vlakken (vijfhoeken), 20 hoeken en 30 zijden.
Deze vorm komt overeen met de noot La (A), 480 Hz en de kleur indigo.
Dit platonisch lichaam is opgebouwd uit vijfhoeken waardoor er al een complexere vorm nodig is om een volume te bekomen. Hij komt niet overeen met één van de 4 aardse elementen, maar wel met het overkoepelend element Ether. Dit element brengt ons dichter bij hogere energieën. Deze vorm sluit ook al dichter aan bij de bol. Dus is het niet echt verrassend dat de associatie gemaakt kan worden met zielsbewustzijn en connectie met het Al.
Het feit alleen al dat het is opgebouwd uit vijfhoeken maakt deze vorm zo bijzonder, want een vijfhoek bevat de gulden snede.
Buiten de mysterieschool om mocht het bestaan van dit lichaam niet gekend zijn. De geheimhouding van deze kennis werd in stand gehouden tot in de Middeleeuwen.
Spirituele ontwikkeling is een innerlijke weg. Een dodecaëdrische vorm zal appelleren tot verheffing en inzicht. Zo kan bijvoorbeeld het plaatsen van een dodecaëder in huis daarbij nuttig zijn.
Edelstenen hebben zelden uitsluitend een dodecaëdrische vorm. Dit is dan één van de verschijningsvormen, zoals bij een diamant, granaat, boraciet, betafiet.
Synthese
Deze beschrijving van de platonische lichamen geven een idee van de invloed van deze vormen.
Tegenwoordig worden ze vaak als hulpmiddel gebruikt bij visualisaties om de overeenkomende energie op te roepen, bij healing met edelstenen, in therapiëen waar met frequenties gewerkt wordt en in ontstoringsapparaten die met deze vormenergie werken.
Vele edelstenen en gesteenten hebben archimedische lichamen. ( = met meerdere soorten veelhoeken ). Dit zijn afgeleiden van de platonische. ( = met gelijke veelhoeken).
Er van uitgaan dat alles in de schepping gebaseerd is op deze platonische lichamen is niet evident vanuit de dagdagelijkse perceptie. Het is verrassend te lezen dat deze vormen een verband hebben met scheikundige elementen. Volgens de scheikundige Robert Moon (VS, Chicago 1911-1989) is bvb. de zuurtstofatoom een roterende kubus, silicium een octaëder, ijzer een isocaëdron en palladium een dodecahedron.Volgens H.C.Monteith (Sandia Laboratoria, New Mexico) maken de platonische lichamen deel uit van een statische structuur waarbinnen licht als golf resoneert.
Welke betekenis kan dit hebben voor de architectuur? Ik ga ervan uit dat in de natuur niets toevallig is en dat elke kleur en vorm een functionele reden heeft. Door het bestuderen ervan kunnen we misschien iets beter de taal van de natuur verstaan en in dit kader de invloed van vormen op ons doormiddel van resonantie. Daarom is het belangrijk deze kennis mee te nemen, al was het maar om te beseffen dat vormentaal niet vrijblijvend is.
In architectuur vinden we minder driedimensionele toepassingen, deels door de complexiteit van de vormen.
(ill: Buckminster Fuller1895-1983 ) (ill: pentakis dodecahedron , B.Fuller )( ill. US paviljoen Montreal)
Eén van de weinigen die zich met geodesische en geometrische lichamen intens bezig hield, is de futurist Buckminster Fuller.
Van hem is onder andere het VS- paviljoen gekend ontworpen voor de wereldtentoonstelling in Montreal in 1967. Hij werkte meer met afgeleiden van de platonische lichamen, nl. de archimedische zoals deze afgeknotte octaëder en was voo
ral gefascineerd door de mogelijkheid om met driehoeken, vijfhoeken en zeshoeken zelfdragende koepelconstructies te maken.
Rudolf Steiner gebruikte de dodecaëder voor de grondsteen van het Goetheanum.
Nog even vermelden dat in navolging van Roger Sheppard er in de jaren'60 woningen
zijn gebouwd, meestal echter in niet-ecologisch materiaal.
Etienne Hoeckx
'Geometrie zal de ziel naar de waarheid brengen' (Plato)